62-Plumalhon

los aubres

 environament :

• ròtle per la planeta (fotosintèsi : CE²-> O²),
• protegir lo sòu de l’erosion,
• hicar-se a l’acès deu vent,
• frutas per òmis e bèstias,
• husta per mubles e teits,
• bòi per papèr,
• lenha per cauhar-se e har còser los aliments.

 n’i a que s’enauçan dinc a 140m
 casso, tilh, castanh, hrèisho, cerisèr, bedoth, avet, eveà, erable, pruèr, condonhèr, hau, mesplèr, sauç, sequoià
 mestèirs : esclopèr, hustèr, haure

utilitat

CDDP du Haut-Rhin

lo marabot african

 còth long dab en penent una borsa plena d’aire, peruc long
 savanas d’Africa
 reproduccion a la sason de la ploja, nids dab arrams e busquets, un mes per coar los ueus
 alimentacion : en vila hurga en las lorderas, en la natura ahromigas, termits, lusèrps, sèrps, sautaprats, murguetas, auserons

marabout

jòcs

 la letra qui manca a Gutenberg
 mots mesclats : escritura, fotografia, Gutenberg, imprimir, informacion, invencion, jornalista, lectura, literatura, pagina, rotativa, tipografia

Gutenberg

 manuscrits en monastèrs suu pergam : copistas dab calams, religadura,
 xilografia : tauleta de husta gravada de la part envèrsa
 nascut a Maiença, fin deu sègle 14au, estudis d’orfabri a Estraborg, mort en 1468
 recerca d’un aliatge per durcir lo plomb
 tinta : soja deu hum de lenha de resinós e òli de lin
 premsa de braç potenta e rapida
 35 000 signes tipografics per Plumalhon : cada letra es un tipe, un modèla, emprenta, imatge
 letras agergadas per formar linhas
 caractèr de uei : plomb durcit a l’antimòni e l’estam
 jòc dab una patata petita

istòria

La graulha

 amfibian, respira l’osigèn de l’aiga per la pèth
 mitan : aiga hangosa a baura (ivernacion)
 los mascles a la sason de las amors : sacòts vocaus per cantar deu cap, dits en.hlats
 abriu : gaspa de centenats d’ueus,
 lo capgròs vad graulha : patas de darrèr, la coda que desapareish, puish patas de davant en aost

INRP

Petit Bazar, activités naturalistes

jòcs

 religapunts : lo tipografe
 puzzle : estamperia

imprimerie

casse

conte "Tuem lo devegèr"

 cremar los libes, aveer hasti deus libes,
 alafabet remplaçat per pictogramas
 malastre illegau : tot va de lis
 susmentaires

jornalism : informacions cada dia

 lo jornalista : amassa las informacions
 lo jornalista-redactor
 lo fotografe
 la mesa en pagina
 las conferéncias de redaccion : lo matin, e en fin de vrespada
 la rotativa : maquina d’imprimir (cilindres dab placas qui transfereishen la tinta suu papèr)
 tribalh de nueit : la ua (o la portada) es la darrèra pagina qui sia concebuda
 jornaus e libertat : diversitat, democracia

los mestèirs

OuestFrance-Ecole

AFP

BD : la vop e lobatòt en vila

 parcmètres, comptador